الکترووینینگ مس (Electrowinning of Copper) یک فرآیند الکتروشیمیایی است که برای استخراج مس از محلولهای حاوی یونهای مس (مانند سولفات مس) استفاده میشود. این روش معمولاً در مراحل پایانی تولید مس به کار میرود، پس از آنکه مس ابتدا از سنگ معدن استخراج و در محلول اسیدی حل شده است.
مراحل اصلی الکترووینینگ مس:
-
تهیه محلول الکترولیت:
-
معمولاً از محلول اسید سولفوریک و سولفات مس (CuSO₄) استفاده میشود.
-
این محلول ممکن است از فرآیند لیچینگ (شستوشوی سنگ معدن مس با اسید) یا از عملیات الکترورفاینینگ به دست آمده باشد.
-
-
سلول الکترووینینگ:
-
سلول شامل یک آند (معمولاً از جنس سرب یا آلیاژهای ضد خوردگی) و کاتد (از جنس استیل ضدزنگ یا مس خالص) است.
-
جریان مستقیم (DC) از طریق الکترولیت عبور داده میشود.
-
-
واکنشهای الکتروشیمیایی:
-
در کاتد (قطب منفی): یونهای مس (Cu²⁺) الکترون گرفته و به صورت مس فلزی (Cu⁰) رسوب میکنند:
-
در آند (قطب مثبت): آب تجزیه شده و اکسیژن تولید میشود:
-
-
جمعآوری مس:
-
مس خالص (با خلوص ۹۹٫۹۹٪) روی کاتد رسوب میکند.
-
پس از چند روز، صفحات کاتد از سلول خارج شده و مس رسوبشده جدا میشود.
-
کاربردهای الکترووینینگ مس:
-
تولید مس کاتدی با خلوص بالا برای مصارف الکتریکی و صنعتی.
-
بازیافت مس از محلولهای باقیمانده از فرآیندهای معدنی یا ضایعات الکترونیکی.
-
تکمیل فرآیند لیچینگ اسیدی سنگهای مس با عیار پایین.
مزایای الکترووینینگ:
-
تولید مس با خلوص بسیار بالا (~۹۹٫۹۹٪).
-
امکان استفاده از منابع کمعیار مس.
-
سازگاری با محیط زیست (در مقایسه با روشهای ذوب سنتی).
معایب و چالشها:
-
مصرف انرژی نسبتاً بالا به دلیل نیاز به جریان الکتریکی.
-
نیاز به مدیریت اسید و گازهای تولیدی (مانند اکسیژن و مه اسیدی).
این روش بهویژه در معادنی که مس بهصورت اکسیدی یا سولفیدی با عیار پایین وجود دارد، کاربرد گستردهای دارد